Hij beschouwt Frankrijk als topfavoriet, dankzij uitblinker Mbappé en het tactisch vernuft van de coaches. Oranje ziet hij minimaal de kwartfinale halen, onder impuls van Ryan Gravenberch. Dat zijn de voornaamste EK-bespiegelingen vooraf van analyticus en ex-toptrainer Aad de Mos. Ook van de Belgen verwacht hij veel. “Al is hun verdediging kwetsbaar.”
Aad de Mos is cult. Onder meer dankzij zijn poëtische bijdragen op Twitter, zoals: ‘mijn #jogging moeten afbreken op #oirschotse hei aangevallen door. #buizerd. #laagvliegenderoofvogel.’ En, onlangs nog: ‘Ff uitwaaien aan de kust na de ellende van gisteren #@ADODenHaag #bakkie en #krantje.’ Maar ook dankzij zijn mening over van alles en nog wat én de kleurrijke clubs die hij in zijn carrière heeft getraind. Van Ajax en PSV tot KV Mechelen en Anderlecht. Van Sporting Gijon en AO Kavala tot Al-Hilal en Urawa Red Diamonds.
Toch zijn culthelden vaak markante persoonlijkheden die weinig hebben gepresteerd. En dat kun je niet stellen van Aad de Mos. Verschillende landskampioenschappen, nationale bekers en zelfs een Europacup en een Europese Supercup prijken fier op zijn erelijst. Die Europese hoofdprijs was volgens De Mos wel het absolute hoogtepunt. Op woensdag 11 mei 1988 versloeg het KV Mechelen van De Mos Ajax in Straatsburg met 1-0, door een goal van Nederlander Piet den Boer. “Het was voor ons fijn dat Danny Blind al binnen 20 minuten een rode kaart kreeg. Maar vooral hadden we goed geanticipeerd op het spel van Ajax, weinig buitenlandse ploegen deden dat destijds.”
Daarbij hielp Dick Advocaat, toen trainer van Haarlem, een handje mee. Anderhalve week voor de Europacup-finale speelde Ajax in de eredivisie tegen Haarlem. De Mos: “Ik heb Dick gevraagd om de linksback van Ajax in dat duel vrij te laten. Mijn plan voor de finale was namelijk om dubbele dekking op middenvelder Arnold Mühren te zetten, in mijn ogen dé regisseur van Ajax. Hij werd in de finale gesandwicht, met een mannetje voor en een mannetje achter hem. Daardoor werd het moeilijk voetballen voor Ajax.” De tactische ingreep leverde de Belgen in een niet al te beste, maar wel spannende finale uiteindelijk de hoofdprijs op.
Jongensdroom
Eerlijk is eerlijk, De Mos vindt het moeilijk kiezen uit de vele hoogtepunten van zijn ongeveer 30 jaar omvattende trainersloopbaan. Hij draait de verhalenkraan daarom maar eens open. “In mijn eerste seizoen als hoofdcoach bij Ajax, 1982-1983, wonnen we de dubbel. Dat was een jongensdroom. Als onbekende trainer kwam ik bij Ajax terecht en daar kreeg ik te maken met spelers als Cruijff, maar ook met jonge gasten die ik bij de groep haalde, zoals Van Basten, Rijkaard, Vanenburg en Silooy. Naast dat Ajax-seizoen heb ik bij Anderlecht en in Saoedi-Arabië schitterende jaren gehad. Een bijzondere wedstrijd als coach die er in mijn herinnering uitspringt, is Ajax-Feyenoord uit het najaar van 1983, die 8-2 in het Olympisch Stadion, tegen Cruijff en Gullit.”
Niet alles wat De Mos aanraakte, veranderde overigens in goud. Zelf baalt hij nog van zijn seizoen bij PSV (1993-1994). “Ik had de taak gekregen om een geweldig elftal te vervangen, het PSV dat in 1988 de Europacup I won. Bij renoveren moet je altijd beginnen met het fundament, dus bij de verdediging van het elftal. Ik begon echter bij het dak. Haalde Nilis en Ronaldo. Maar elke keer als we 4 doelpunten maakten, kregen we er 5 tegen. Ik kreeg van PSV geen tijd om mijn werk af te maken.”
Frankrijk topfavoriet
Met Aad de Mos over voetbal praten, is luisteren naar een aaneenschakeling van mooie anekdotes (‘door tijdens het duel drie keer van tactiek te veranderen, wonnen we in Griekenland met Kavala een bekerwedstrijd tegen Panionios’), bijzondere wetenswaardigheden (‘ik stond ooit in de picture bij Real Madrid, daar was ik graag naartoe gegaan’) en unieke filosofieën (‘als een speler in de eerste helft drie, vier keer achter elkaar dezelfde fout maakt, waarom zou ik dan wachten met wisselen tot in de rust?’).
Maar het is toch vooral tijd om het over het EK van de komende weken te hebben. De Mos zou De Mos niet zijn als hij er geen geheel eigen kijk op zou hebben. “Frankrijk heeft duidelijk de meeste kwaliteiten, in elke linie. Zeker nu Benzema er weer bij is. Ook hebben ze de beste coach, Didier Deschamps, die met Guy Stéphan bovendien een tactisch uitmuntende assistent heeft. Ook Italië en Spanje reken ik – ondanks wat mindere resultaten – tot de favorieten. En België natuurlijk. Met Lukaku, De Bruyne en Tielemans hebben ze enkele uitzonderlijke spelers. Wel hebben de Belgen een te kwetsbare verdediging, die over zijn top heen is.”
Hij weet dan ook wel een manier om België te verslaan. “Veel teams passen zich helemaal aan tegen topploegen, maar juist als je met lef speelt tegen de Belgen maak je meer kans. Al denk ik dat ze niet dezelfde fout maken als tijdens het WK, toen ze maar bleven aanvallen, nu kunnen ze een overwinning ook zakelijk over de streep trekken.”
Behalve al deze topteams zijn er genoeg individuele spelers voor wie De Mos eens goed gaat zitten in juni. “Mbappé gaat bevestigen dat hij momenteel de beste speler van de wereld is. Maar ook onze eigen Ryan Gravenberch en Felix van Portugal kunnen openbaringen van het komende EK worden.”
Kwartfinale haalbaar
Met Ryan Gravenberch is meteen een speler genoemd die De Mos als bondscoach zelf altijd zou opstellen. “Samen met De Jong en Wijnaldum op het middenveld.” Hij maakt zijn ideale opstelling meteen maar af. “Cillessen op goal, Karsdorp, De Vrij, De Ligt en Wijndal achterin en dan voorin Berghuis, Weghorst en Depay. Met Weghorst zou ik altijd starten ja, zeker in de groepswedstrijden. Hij is een echt roofdier in de 16 meter. Ik snapte de discussie over Weghorst en Luuk de Jong eigenlijk niet zo. Het zijn verschillende spelers die ik ook allebei zou meenemen. Weghorst is een ‘starter’, Luuk de Jong een breekijzer als het een keer niet lukt in een wedstrijd. Tegen de toplanden zou ik trouwens met Depay en Berghuis voorin spelen en Frenkie de Jong een linie laten zaken. Hij wordt dan centrale verdediger naast De Vrij en De Ligt.”
Opvallend misschien: Aad de Mos rekent Nederland niet tot die toplanden. Samen met Portugal, Engeland (‘die zijn altijd moe’) en Duitsland zit Oranje in de categorie eronder. “Het probleem van Nederland zit hem in de breedte van de selectie, daar komen we kwaliteit tekort, zeker nu de grote leider Van Dijk ontbreekt en Blind waarschijnlijk niet alles kan spelen. Daar komt bij dat dit team minder goed is bij verdedigende spelhervattingen en met veel ruimte in de rug.”
Toch ziet De Mos genoeg perspectief voor voetbalminnend Nederland. “De kwartfinale is sowieso haalbaar. Vanaf dan heb je geluk nodig. Je moet Frankrijk, België, Spanje en Italië zo lang mogelijk ontlopen, en je moet je slechtste wedstrijd al in de poule hebben gespeeld. Dan kun je daarna gaan pieken en hopen dat je vanaf die kwartfinale boven jezelf uitstijgt.”
Klant: EK Special
Publicatiedatum: juni 2021